- عارف کامل مرحوم آیت‌اللَه العظمی حاج ملاحسینقلی همدانی قدّس اللَه سرّه
- ميرزا محمّد حسن شيرازى (معروف به ميرزاى بزرگ شیرازی) رحمة اللَه علیه
- ميرزا حبيب اللَه رشتى رحمة اللَه علیه
- آخوند خراسانى رحمة اللَه علیه
شاگردان آیت‌اللَه حاج سید احمد کربلائی
- عارف کامل مرحوم حضرت علامه آیت اللَه العظمی حاج سید علی قاضی قدّس اللَه سرّه
- مرحوم آیت اللَه سید جمال الدین گلپایگانی رحمة اللَه علیه
- مرحوم سیدمحمد کاظم عصار رحمة اللَه علیه
| حضرت آیت الله حاج سید احمد کربلایی |
زندگی‌نامه مرحوم آیت‌اللَه حاج سید احمد کربلائی
مرحوم آية اللَه العظمی حاج سيّد احمد طهرانى كربلائى از بزرگترین فقهاء و از مبرّزين عرفاء و حكماى شیعه در حدود سال 1282 هجری قمری در شهر کربلا دیده به جهان گشود.
تحصیلات ابتدایی را در کربلای معلّی گذراند و سپس به سامراء و نجف رفته و فقه و اصول را از محضر مجتهدان بزرگى چون: ميرزا محمّد حسن شيرازى (معروف به ميرزاى بزرگ شیرازی)، علّامه بزرگوار ميرزا حسين خليلى طهرانى، ميرزا حبيب اللَه رشتى و آخوند خراسانى بهره برد و در اين علوم تبحّرى تمام و كمال يافت.
آن بزرگوار در اين دو رشته فقه و اصول فقه سرآمد روزگار شد؛ به گونه اى كه مرحوم علّامه محقّق، آية اللَه شيخ محمّد حسين اصفهانى ـ رحمة اللَه عليه ـ درباره او فرمود:” من احدى را مانند آقا سيد احمد حائرى در فقه نديدم.” (توحید علمی و عینی، ص19. آیت الحق، ج1، ص281)
جایگاه علمی و معنوی حضرت آیت‌اللَه سید احمد کربلائی
ایشان از أعاظم فقهاء شيعه إماميّه و از أساطين حكمت و عرفان الهى بوده است. امّا در حكمت و عرفان همين بس كه پس از رحلت مرحوم عارف بى بديل و حكيم مربّى، و مدرّس وحيد، و فقيه عاليقدر: حضرت آية اللَه العظمى آخوند مولى حسينقلى همدانى رضوان اللَه عليه، در نجف اشرف، با عديل و هم رديف خود: مرحوم حاج شيخ محمّد بهارىّ، در ميان سيصد تن از شاگردان آن مرحوم، از مبرّزترين شاگردان، و از أساتيد وحيد اين فنّ بودهاند؛ و پس از مهاجرت آية اللَه بهارىّ به همدان، يگانه عالم أخلاق و مربّى نفوس و راهنماى طالبان حقيقت در طىّ راه مقصود، و ورود در سُبُل سلام و ارائه طريق لِقاى حضرت أحديّت، و سير در معارج و مدارج كمال نفس انسانى، و ايصال به كعبه مقصود، و حرم معبود بوده است.
شرح فضائل ایشان از وصف خارج است؛ چه در ميان علماى نجف اشرف و خواصّى كه با وى رفت و آمد داشته اند؛ اين مطلب معلوم و از مسلّميات اهل فنّ به شمار مى آيد. (توحید علمی و عینی، ص17)
ایشان در فقاهت و تفوّق علمى در حدّى بود كه ميرزاى شيرازى كوچك، مرجعيت او را پس از خود امضاء و تقرير نموده بود و مردم را به او احاله مى داد. در مجلس درس او بزرگان حوزه نجف و فحول اعاظم و اكابر حوزه شركت مى نمودند و گويند: هيچ فقيه و عالمى را قدرت مقابله و بحث علمى و مناظره با او نبود، و در خطابه و كيفيت اقامه حجّت و دليل از نوابغ علم و منطق شمرده مى شد، به طورى كه همگى به اعتلاء و تفوّق علمى او اذعان و اعتراف داشتند.
و اما در عرفان و سير مراتب سلوك و تزكيه نفس در ميان سيصد تن از شاگردان مرحوم آخوند ملّاحسينقلى همدانى ـ رضوان اللَه عليه ـ مشارٌ بالبنان بود و از شاخص ترین آنها به شمار می آمد.(مهرتابناک، ص32)
علّامه طباطبايى، رضوان اللَه عليه در شرح فضائل ایشان می نویسند:
«آقاى آقا سيد احمد كربلايى اخيراً در بوته تربيت و تهذيب مرحوم آية الحقّ و استاد وقت، شيخ بزرگوار آخوند ملّا حسينقلى همدانى ـ قدّس اللَه سرّه العزيزـ قرار گرفته و ساليان دراز در ملازمت مرحوم آخوند ملّا حسينقلى همدانى ـ قدّس اللَه سرّه العزيزـ بوده، و از همگان گوى سبقت ربوده؛ و بالأخره در صفّ اوّل و طبقه نخستين تلامذه و تربيت يافتگان ايشان مستقرّ گرديده؛ و در علوم ظاهرى و باطنى مكانى مكين و مقامى امين اشغال نمود. و بعد از درگذشت مرحوم آخوند، در عتبه مقدّسه نجف أشرف اقامت گزيده و به درس فقه اشتغال ورزيده، و در معارف الهيه و تربيت و تكميل مردم، يد بيضا نشان مى داد. جمعى كثير از بزرگان و وارستگان، به يمن تربيت و تكميل آن بزرگوار قدم در دايره كمال گذاشته و پشت پا به بساط طبيعت زده، و از سُكّاندار خُلد و مَحرمان حريم قرب شدند. كه از آن جمله است:
سيد اجلّ، آيه حقّ و نادره دهر، عالم عابد فقيه مُحَدِّث شاعر مُفلِق، سيد العلماء الربّانيين، مرحوم حاج ميرزا على قاضى طباطبايى تبريزى رضوان اللَه علیه.
محل مرقد مطهر حضرت زینب کبری